Maksymalne ceny

Regulacje cenowe nie tylko w zakresie produktów leczniczych, wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, czyli o nowych rozwiązaniach prawnych w tzw. tarczy antykryzysowej

Na początku przypomnijmy, że tzw. Specustawa (tj. ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) w swojej pierwotnej wersji wprowadziła możliwość ustalania przez ministra zdrowia w drodze obwieszczenia maksymalnych cen produktów leczniczych o kategorii RX oraz OTC, wyrobów medycznych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – w przypadku uznania, że produkty te mogą być wykorzystane w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

Następnie mocą jednej z ustaw wprowadzających tzw. tarczę antykryzysową, tj. ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (dalej: „Ustawa 1”), powyższy katalog został rozszerzony o produkty biobójcze oraz surowce farmaceutyczne. Doprecyzowano również, że minister zdrowia może ustalić maksymalne urzędowe ceny zbytu zawierające podatek od towarów i usług, urzędową marżę hurtową oraz urzędowe marże detaliczne (cena wynikowa) na zasadach określonych w art. 7 ustawy refundacyjnej. Powyższe zasady w zakresie kształtowanie polityki cenowej mają dotyczyć produktów leczniczych RX i OTC, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, produktów biobójczych oraz surowców farmaceutycznych, które mogą być wykorzystane w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 lub w sytuacji zagrożenia braku dostępności na terytorium Polski w związku z COVID-19, z wyjątkiem tych produktów, wyrobów lub środków, których cena została ustalona w drodze decyzji refundacyjnej.

Jednocześnie w kolejnej ustawie – ustawie z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Ustawa 2” lub „Tarcza antykryzysowa”) przewidziano możliwość regulacji cen także innych towarów lub usług. Zgodnie z nową regulacją Tarczy antykryzysowej, minister właściwy ds. gospodarki w porozumieniu z ministrem zdrowia oraz ministrem rolnictwa i rozwoju wsi może, w drodze rozporządzenia (dalej „Rozporządzenie cenowe”), ustalić maksymalne ceny lub maksymalne marże hurtowe i detaliczne stosowane w sprzedaży towarów lub usług mających istotne znaczenie dla ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych. Ingerencja państwa w ceny może dotyczyć zatem przykładowo nie tylko środków ochrony indywidualnej niezbędnych do ochrony przed koronawirusem, ale także podstawowych produktów dnia codziennego, takich jak np. żywność.

W Rozporządzeniu cenowym:

– ustalić można maksymalne ceny dla różnych poziomów obrotu towarowego,
– ma zostać określona podstawa obliczania maksymalnych marż,
– mogą zostać również ustalone maksymalne marże dla poszczególnych rodzajów towarów lub marże naliczane od ceny hurtowej.

Regulacje wprowadzone w związku ze stanem epidemii COVID-19 w Polsce przewidują zatem po pierwsze zakaz stosowania w obrocie zarówno cen wyższych niż maksymalne urzędowe ceny zbytu dla leków, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, produktów biobójczych oraz surowców farmaceutycznych (objętych stosownym obwieszczeniem ministra zdrowia). Po drugie zakazane będzie (jeśli władze opublikują Rozporządzenie cenowe) stosowanie cen lub marż wyższych niż maksymalne ceny lub marże ustalone dla innych towarów lub usług mających istotne znaczenie dla ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych. W obu przypadkach, za sprzedaż po cenach niezgodnych z w/w modelami, przedsiębiorcy będzie groziła kara pieniężna w wysokości od 5 000 do 5 000 000 zł.


Autorzy: Roksana Strubel i Dominika Chrabańska

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/