W dniu 2 marca 2017 r. Parlament Europejski wydał Rezolucję w sprawie unijnych możliwości zwiększenia dostępu do leków (dalej: rezolucja). U podstaw rezolucji leżą konieczność wzmocnienia równowagi w systemach farmaceutycznych w UE oraz pragnienie zagwarantowania obywatelom prawa do zdrowia i leczenia. W dokumencie zasygnalizowano potrzebę wprowadzenia rozwiązań dotyczących polityki zdrowotnej na poziomie krajowym, unijnym a nawet globalnym. Zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi oraz lepsze regulacje miałyby przyczynić się do promowania konkurencyjności, wpływać na ceny, jakość innowacji oraz dostępność produktów leczniczych w ramach UE.
Rezolucja nie ma charakteru dokumentu prawnie wiążącego ale wyznacza kierunki polityki państw Wspólnoty. W tym wypadku polityki lekowej i polityki zdrowotnej, która ma służyć zagwarantowaniu pacjentom powszechnego i nieograniczonego dostępu do leków.
Poszczególne sekcje dokumentu dotyczą rynku farmaceutycznego, konkurencji, ustalania cen i przejrzystości, współpracy państw członkowskich, własności intelektualnej i działalności badawczo-rozwojowej.
Z rezolucji wynika, że przeszkody w dostępie do produktów leczniczych to m. in. niedobór podstawowych i innych leków, słaby związek między potrzebami klinicznymi a badaniami naukowymi, brak dostępu do opieki zdrowotnej i pracowników służby zdrowia, nieuzasadnione procedury administracyjne, zwłoka między wydaniem pozwolenia na dopuszczenie do obrotu a decyzją ustalającą cenę i decyzją o refundacji, niedostępność leków, przepisy patentowe i ograniczenia budżetowe.
Europosłowie zasygnalizowali, że postępujący w ostatnim 20-leciu wzrost cen leków może zagrozić równowadze pomiędzy systemami opieki zdrowotnej w krajach UE.
Wskazano, że firmy farmaceutyczne nie powinny kierunkować badań wyłącznie ze względu na potencjał handlowy. Dlatego zaapelowano o znalezienie równowagi między interesem prywatnym a publicznym, wskazując, że priorytet badawczy powinien stanowić interes pacjentów. Zaapelowano o stworzenie przepisów zapewaniających przejrzystość i nadzór nad procedurami ustalania cen i refundacji produktów leczniczych. Zaalarmowano, że w społeczeństwie rozwija się antybiotykoodporność, mimo powstawania nowych leków. W rezolucji wezwano państwa członkowskie do ściślejszej współpracy w przedmiocie opracowania wspólnych procesów i rezultatów oceny technologii medycznych oraz opracowania wspólnych kryteriów wydawania decyzji ustalających ceny idecyzji o refundacji na szczeblu krajowym. W dokumencie, Parlament wezwał do pobudzania innowacji zwłaszcza w przypadku chorób takich jak rak, których nie można wyleczyć w zadowalającym stopniu. Ponadto Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską i Radę UE do wzmocnienia pozycji negocjacyjnej państw Wspólnoty, aby mogły one ustalać z firmami farmaceutycznymi korzystniejsze ceny leków w UE.
W przedmiocie konkurencji, wskazano, że do jej rozwoju przyczynia się istnienie leków biopodobnych, zaś jej zagrożeniem są sprawy sporne, których celem jest opóźnienie wejścia na rynek produktów generycznych.
Autor: Wiktoria Jaromska – Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
źródło zdjęcia: www.pixabay.com