Wysoka kara za reklamy suplementów diety

26 mln złotych kary za reklamy suplementów diety naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Postępowanie w sprawie zostało wszczęte z urzędu przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) w dniu 1.04.2016r. w związku z podejrzeniem, ze spoty reklamowe suplementów diety spółki Aflofarm Farmacja Polska sp. z o.o. z siedzibą w Pabianicach (dalej Aflofarm) Aflofarm RenoPuren Zatoki HOT oraz Reno Puren Zatoki Junior godzą w zbiorowe interesy konsumentów.

W wyniku analizy reklam emitowanych w telewizji w listopadzie i grudniu 2015 roku na zlecenie Aflofarm oraz na podstawie pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym badania prowadzonego przez TNS, ustalono, że treści zawarte w spotach reklamowych Aflofarm dotyczących suplementów diety RenoPuren Zatoki Hot oraz RenoPuren Zatoki Junior sugerowały, że oba te preparaty mają właściwości lecznicze oraz przypisywały tym suplementom działania i cechy, których nie posiadają, a ponadto, że środki te są zdolne zapobiegać i leczyć choroby u ludzi.

W Decyzji nr DOIK-5/2017 z dnia 12.10.2017r. Prezes UOKiK uznał ze spoty reklamowe suplementów diety RenoPuren Zatoki HOT oraz Reno Puren Zatoki Junior naruszają zbiorowe interesy konsumentów poprzez (punkty I-IV Decyzji):

– kierowanie do konsumentów filmów wprowadzających w błąd co do cech produktu, jego przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania produktu oraz korzyści związanych z produktem poprzez sugerowanie i stwarzanie wrażenia, że produkt ten posiada właściwości lecznicze co narusza art. 5 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 3);
– kierowanie do konsumentów filmów wprowadzających konsumentów w błąd przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada oraz przez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom oraz leczenia chorób ludzi, co narusza art. 7 ust. 1 lit. b i ust. 3 w zw. z ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U.UE.L.2011.304.18, z późn. zm.) w zw. z art. 3 ust. 3 pkt 39 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 594, z późn. zm.)

Prezes UOKiK nałożył w związku z tymi naruszeniami na Aflofarm kary pieniężne w łącznej wysokości 25.809.824,00 zł. z tytułu naruszenia zakazu określonego w przepisie art. 24 ust 1, ust 2,  ust 2 pkt 3 ustawy z dnia 16.02.2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 Nr 50, poz. 331 z późn. zm.), nałożył obowiązek publikacji treści tej decyzji na stronach internetowych Aflofarmu, oświadczeń informujących o niniejszej decyzji w formie komunikatów publikowanych w telewizji i na stronach internetowych spółki, a także obciążył Aflofarm kosztami postępowania w wysokości 53.457,00 zł.

Decyzję Prezesa UOKiKu należy ocenić jako wyjątkową z kilku względów. Po pierwsze, postępowanie w tym przedmiocie należy do jednego z pierwszych, które dotyczyło naruszeń przepisów w zakresie reklamy na rynku suplementów diety. Zgodnie z przepisami ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, nadzór nad rynkiem suplementów diety, także w zakresie reklamy, pełnią organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Rola Prezesa UOKiKu sprowadza się zatem do sprawowania pomocniczego nadzoru nad podmiotami działającymi na rynku suplementów diety względem specjalistycznych organów nadzoru.

W uzasadnieniu w/w decyzji Prezes UOKiK przyznaje wprost: „W ocenie Prezesa Urzędu nadzór ten nie jest jednak wystarczająco efektywny, przede wszystkim z uwagi na zbyt niski limit wysokości kar nakładanych na przedsiębiorców naruszających przepisy prawa żywnościowego w zakresie reklamy środków spożywczych (w tym suplementów diety). Mając na uwadze powyższe, podejmowanie przez Prezesa Urzędu interwencji na rynku reklamy suplementów diety, ma charakter subsydiarny i jest konsekwencją powyższej konstatacji o nieefektywności nadzoru nad rynkiem suplementów diety.

Kolejnym wyróżnikiem Decyzji Prezesa UOKiK wydanej w sprawie Aflofarm jest wysokość kar nałożonych na uczestnika postępowania, która sięgnęła blisko 26 mln złotych. W analogicznych sprawach, w których uczestnikami były przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie obrotu suplementami diety (Olimp Laboratories sp. z o.o. z siedzibą w Nagawczynie oraz Walmark sp. z o.o. z siedzibą w Sosnowcu) Prezes UOKiK nie nakładał na przedsiębiorców kar pieniężnych, ograniczając się do nakazania wypełnienia zobowiązań nałożonych na Uczestników w trybie art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Wnioski Aflofarm o wydanie decyzji zobowiązującej w trybie w/w artykułu zostały jednak przez Prezesa UOKiK nieuwzględnione. W ocenie Prezesa UOKiK, obowiązki proponowane przez Aflofarm nie gwarantowały, by ich zastosowanie pozwoliło na usunięcie skutków praktyk kwestionowanych w niniejszym postępowaniu.

W uzasadnieniu Decyzji, co do wysokości kary pieniężnej nałożonej na Aflofarm, Prezes UOKiK wskazał przede wszystkim na fakt, że spółka ta jest wiodącym producentem suplementów diety w Polsce, od lat istniejącym na rynku suplementów diety. Tym samym, dopatrzył się w reklamach spółki Aflofarm umyślności w naruszeniach przepisów odnoszących się do reklamy w zakresie wskazanym w sentencji Decyzji. W ocenie Prezesa UOKiK, zlecenie reklam  sugerujących posiadanie przez suplementy diety właściwości leczniczych, które mogą wprowadzać potencjalnego odbiorcę w błąd, przy jednoczesnym zamaskowywaniu treści mogących spowodować zniechęcenie odbiorcy do zakupu (wskazujące np. że „suplement diety nie może być stosowany jako zamiennik zróżnicowanej diety”) nie mogło się odbywać przy niewiedzy i bez przyzwolenia Aflofarm.

Łącznie, wszystkie powyższe okoliczności wpłynęły na ocenę Prezesa UOKiK że stopień naruszenia prawa przez Aflofarm był wysoki, co miało bezpośredni wpływ na wysokość nałożonej kary pieniężnej oraz pozostałych obowiązków, wskazanych w pkt. VI Decyzji.

Przepis art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów pozwala Prezesowi UOKiK nałożyć karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Wydaje się jednak, ze nawet dla tak potężnej spółki jak Aflofarm, kara pieniężna tej wysokości okaże się dotkliwa.

Od Decyzji spółce Aflofarm przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie miesiąca od dnia jej doręczenia.

Treść Decyzji jest dostępna na stronie internetowej UOKIK:
https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf

Oficjalny Komunikat Prezesa UOKiK dot. niniejszej sprawy:
https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=13747&print=1

 


Autor: Michał Stępień – radca prawny 

Kancelaria KONDRAT i Partnerzy – biuro@kondrat.pl


źródło zdjęcia: www.pixabay.com